Dit artikel dient alleen ter informatie. Vereisten voor bedrijfsvergunningen kunnen veranderen en daarom dien je je eigen onderzoek te doen en eventueel advies te zoeken van een gekwalificeerde adviseur. De informatie in dit artikel geldt alleen voor Nederland; in andere landen gelden andere regels.
Gefeliciteerd! Je hebt je bedrijfsidee uitgewerkt, een bedrijfsplan geschreven en misschien heb je zelfs al een bedrijfspand op het oog. Je bent helemaal klaar om je eigen onderneming te starten. Maar voordat je kan beginnen met omzet maken is er nog één ding dat je moet regelen: je bedrijfsvergunningen.
Maar heb je eigenlijk wel een bedrijfsvergunning nodig om een bedrijf te starten in Nederland? En zo ja, hoe kom je er achter welke vergunningen je moet aanvragen?
Hieronder lees je alles over verschillende soorten bedrijfsvergunningen in Nederland en welke bedrijfsvergunningen je nodig hebt in verschillende sectoren.
Bedrijfsvergunningen in Nederland
Een bedrijfsvergunning is een juridisch document waarmee jij als ondernemer toestemming krijgt om bepaalde bedrijfsactiviteiten uit te voeren. Het soort bedrijfsvergunning dat je nodig hebt hangt sterk af van het soort bedrijf wat je wilt runnen. Vergunningen zijn vaak ook vereist voor een specifieke locatie of een hele sector.
In tegenstelling tot sommige andere landen heb je in Nederland geen speciale vergunning nodig om een bedrijf te starten. Wat wel verplicht is, is een inschrijving bij de Kamer van Koophandel (KvK). Ongeacht het soort onderneming dat je wilt beginnen, ben je altijd verplicht jezelf bij de KvK te registreren.
Een inschrijving bij de KvK brengt enkele voordelen met zich mee, waaronder het officieel vastleggen van je bedrijfsnaam en het registreren van de rechtsvorm van je bedrijf, wat weer bepaalde belastingvoordelen kan opleveren. Een vereniging onder firma (VoF) heeft namelijk met heel andere belastingen en verplichtingen te maken dan een besloten vennootschap, bijvoorbeeld.
Om je in te schrijven bij de KvK ga je naar de officiële website en vul je een inschrijfformulier in. Vervolgens maak je een afspraak bij een KvK-kantoor bij jou in de buurt om je registratie compleet te maken.
Heb ik een bedrijfsvergunning nodig?
Of je daadwerkelijk een bedrijfsvergunning nodig hebt om je onderneming te starten, hangt af van een aantal factoren. Zo maakt het een groot verschil wanneer je een fysiek bedrijfspand nodig hebt of wanneer je alleen online diensten aanbiedt. In het eerste geval heb je bijvoorbeeld te maken met de Omgevingswet, specifieke regels vanuit je gemeente of de Algemene Plaatselijke Verordening (APV).
Het goede nieuws? Wanneer je een webwinkel vanuit je eigen huis wilt starten heb je, behalve een inschrijving bij de KvK, dus geen vergunning nodig! Afhankelijk van de producten die je verkoopt, kan het echter wel nodig zijn om specifieke vergunningen aan te vragen, zoals bij de verkoop van schadelijke stoffen of etenswaren.
Hieronder lees je meer over de verschillende soorten regelingen en wetgeving die van invloed zijn op het soort bedrijfsvergunningen die je nodig hebt als ondernemer.
De Omgevingswet
Sinds 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden. Deze wet combineert een aantal oudere wetten en regels die betrekking hadden op de indeling en functie van de fysieke leefomgeving.
Je krijgt als ondernemer met de Omgevingswet te maken als je iets wilt veranderen in de omgeving van je bedrijf. Denk hierbij aan het uitbreiden van je bedrijfspand, het bouwen van een nieuwe opslagplaats of het organiseren van een evenement.
Bij de invoering van de Omgevingswet is ook het online Omgevingsloket geopend. Hier kun je de omgevingsplannen en wetgeving voor jouw omgeving inzien en eventueel vergunningen aanvragen voor aanpassingen van je bedrijfsomgeving.
Omgevingsplannen gemeente
Naast de Omgevingswet kun je als ondernemer ook te maken krijgen met omgevingsplannen en verordeningen vanuit de plaatselijke gemeente. Sinds de invoering van de Omgevingswet zijn Nederlandse gemeenten verplicht alle regels omtrent de leefomgeving in één omgevingsplan op te nemen, wat vervolgens in het Omgevingsloket wordt opgenomen. Hoewel veel gemeenten dit al gedaan hebben, hebben ze tot 2032 de tijd om dit te doen.
Daarom is het verstandig om zowel het Omgevingsloket als de plaatselijke gemeente te raadplegen wanneer je wilt weten of je een vergunning nodig hebt voor je bedrijfspand, aangezien niet alle gemeenten hun omgevingsplannen hebben ingediend.
Algemene Plaatselijke Verordening
Waar de Omgevingswet en omgevingsplannen de indeling van de fysieke leefomgeving bepalen, heeft de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) meer te maken met de openbare orde en veiligheid. De APV wordt door de gemeente bepaald en zal dus ook per gemeente verschillen.
Wanneer je dus wilt nagaan of je een bedrijfsvergunning nodig hebt, is het van belang om naast de Omgevingswet en gemeentelijke verordeningen, ook de plaatselijke APV op de website van je gemeente te checken.
Mocht je bijvoorbeeld een café willen openen, dan moet je het plaatselijke omgevingsplan nakijken om te zien op welke locaties je dit mag doen. Vervolgens raadpleeg je de APV van je gemeente om te zien wat de regels zijn over bijvoorbeeld de grootte van je terras en geluidsoverlast.
Lijkt het allemaal wat te veel te worden? Het aanvragen van vergunningen kan inderdaad een heel gedoe zijn. Gelukkig zijn er een aantal hulpmiddelen van de overheid die je een handje kunnen helpen. Zo kun je de Vergunningcheck van het Omgevingsloket raadplegen om beter inzicht te krijgen in de bedrijfsvergunningen die je mogelijk nodig hebt.
Benodigde bedrijfsvergunningen per branche
Naast vergunningen omtrent de Omgevingswet en APV, moet je als ondernemer in sommige gevallen ook bedrijfsvergunningen aanvragen die te maken hebben met de branche waarin je werkzaam bent. Ook hier verschillen de eisen voor het aanvragen van vergunningen enorm per branche. Om het je makkelijk te maken vind je hieronder een klein overzicht van eisen binnen een aantal grote branches:
Agrosector
De agrarische sector is waarschijnlijk een van de strengst gereguleerde sectoren in Nederland. Mocht je van plan zijn een bedrijf te starten in bijvoorbeeld de veehouderij of visserij, dan moet je rekening houden met een groot aantal regels en benodigde vergunningen. Naast de Omgevingswet kun je te maken krijgen met de volgende regels en vergunningen:
- Natuurbeschermingswetvergunning (NB-vergunning)
- Vergunningen rond het houden van vee
- Vergunningen voor het vervoeren van dieren
- Regels rond nood- en alarmsystemen in stallen
- Stikstofregelingen (zoals de stikstofdepositie)
Horeca
Veel regels voor de horeca zijn vaak opgenomen in de APV van een gemeente. Deze bepalen bijvoorbeeld de hoeveelheid geluid die een horecazaak mag produceren, hoeveel ruimte een terras mag innemen en de toegestane openingstijden. Als horecaondernemer kun je te maken krijgen met de volgende regels en vergunningen:
- Brandveiligheidsvergunning
- Terrasvergunning
- Inrichtingseisen voor horecapanden
- Richtlijnen voor HACCP en sociale hygiëne
- Drankvergunning (wanneer je alcohol schenkt)
Taxibedrijven en personenvervoer
Ook wanneer je als taxichauffeur aan de slag wilt, zijn er een aantal vergunningen en diploma’s die je moet bezitten voordat je de weg op mag:
- Ondernemersvergunning Taxivervoer
- Vergunningsbewijs Taxi
- Verklaring Omtrent Gedrag (VOG)
- Medische verklaring arbeidsgeschiktheid
Retail en groothandel
Wil je op een fysieke locatie spullen verkopen? Of ben je misschien van plan om een groothandel te beginnen? Houd er dan rekening mee dat je in sommige situaties een vergunning nodig hebt. Dit zijn een aantal vergunningen en regels waar je als detailhandelaar of groothandel mee te maken kan krijgen:
- Warenwet (bij verkoop van levensmiddelen)
- Ventvergunning (bij deur-tot-deur verkoop)
- Standplaatsvergunning (bij marktverkoop)
- Bewijs van vakbekwaamheid (bijvoorbeeld bij de verkoop van huisdieren)
- Groothandelsvergunning (bij handel in geneesmiddelen uit de EU)
- Registratie bij de NVWA (wanneer je een tabakszaak wilt openen)
💡Tip: Wil je meer weten over de vergunningen die je nodig hebt voor een specifieke branche? Kijk dan op de officiële website van de KvK voor meer informatie en actuele regels.
Heb je een bedrijfsvergunning nodig in Nederland?
Kort gezegd heb je geen algemene bedrijfsvergunning nodig als ondernemer in Nederland. Wel moet je je verplicht inschrijven bij de KvK. Dit wil echter niet zeggen dat je verder geen vergunningen nodig hebt om een bedrijf te starten! Afhankelijk van de locatie van je bedrijf en de branche waarin je zaken doet, kunnen er heel wat aanvragen en regels bij het starten van je bedrijf komen kijken.
Daarom is het altijd aan te raden om zowel het Omgevingsloket en je plaatselijke gemeente te raadplegen en advies in te winnen bij een erkend adviseur. Zo ben je optimaal voorbereid om zonder problemen aan je nieuwe avontuur als ondernemer te beginnen!
Veelgestelde vragen over bedrijfsvergunningen
Wat is een bedrijfsvergunning?
Een bedrijfsvergunning is een juridisch document waarmee jij als ondernemer toestemming krijgt van de overheid om bepaalde bedrijfsactiviteiten uit te voeren. Hierbij kun je denken aan een omgevingsvergunning voor een landbouwbedrijf, een vergunning voor taxivervoer voor taxibedrijven of een terrasvergunning voor een horecazaak.
Heb ik een bedrijfsvergunning nodig om een bedrijf te starten?
In Nederland is het verplicht om je in te schrijven bij de Kamer van Koophandel (KvK) voordat je een onderneming kan starten. Dit geldt voor alle ondernemers in alle sectoren. Of je een bedrijfsvergunning nodig hebt, hangt weer af van de omgeving van je bedrijf, het soort bedrijf dat je wilt beginnen en de regelingen per gemeente. Daarom is het aan te raden dit goed te onderzoeken en advies in te winnen bij een erkend adviseur.
Welke bedrijfsvergunningen heb ik nodig in mijn branche?
Aangezien de regels per branche erg verschillen, is het belangrijk om de geldende regels per branche goed te onderzoeken. Vooral wanneer je bedrijf met dieren, voedsel of de zorg voor personen te maken heeft, heb je waarschijnlijk met strenge regels te maken. De officiële website van de KvK is een goede plek om te beginnen met het onderzoeken van de regels voor jouw branche.
